عملکرد استثنایی و راز زیگارنیک

از چند گروهی که برای تماشای یک فیلم بسیار جذاب به سینما رفته بودند، بعد از یک هفته سوالاتی در مورد جزئیات فیلم پرسیده شده تا میزان به خاطر سپاری افراد اندازه گیری شود. همین آزمایش با گروه‌های دیگری هم تکرار شد با این تفاوت که اجازه نمی‌دادند این گروه ها فیلم را تا انتها ببیند. ۵ دقیقه قبل از اتمام فیلم برق‌های سالن رو قطع می‌کردند و از حضار معذرت می‌خواستند که برق‌ها رفته است. یک هفته بعد، از این گروه‌ها هم در مورد جزئیات فیلم سوالاتی می‌پرسیدند تا میزان به خاطر سپاری این افراد را اندازه‌گیری کنند.

آزمایش بالا را روانشناس مطرحی به نام زیگارنیک انجام داد که به اثر زیگارنیگ معروف است. خانم زیگارنیگ مشاهده کرده بود که گارسون‌های رستوران جزئیات مربوط به سفارشات مشتریانی که هنوز پول را نپرداخته‌اند را بسیار خوب به خاطر سپرده‌اند ولی جزئیات سفارشات کسانی که پول را کامل از اول پرداخت کرده اند را به یاد نمی‌آورند. ایده آزمایش بالا از این مشاهده در ذهن خانم زیگارنیک بوجود آمد.

افرادی که فیلم را به صورت ناتمام دیده بودند جزئیات بسیار بیشتری از سکانس‌های فیلم را به یاد می آوردند. طبق تحقیقاتی که روی اثر زیگارنیک انجام شد. وقتی کاری در ذهن ما نیمه تمام می‌ماند و پرونده‌اش باز می‌ماند مدام بارها و بارها توسط مغز پردازش می‌شود و مدام این اطلاعات بین حافظه کوتاه مدت و بلند مدت جا به جا می‌شوند. 

این اثر، می‌تواند اثرات مثبت و منفی بسیاری داشته باشه:

مثلا وقتی پرونده یک صورت حساب پرداخت‌نشده را در ذهنمان باز گذاشته باشیم مدام توسط ذهن پردازش می‌شود. تعداد پرونده‌های باز در ذه ن ما نسبت عکس با میزان بازده و عملکرد ما دارد و به شدت قدرت تمرکز روی کارهای مهم روزانه را می گیرد.

یکی از عالی ترین کارهایی که برای افزایش عملکرد زندگی می تونید انجام دهید. کاهش تعداد پرونده‌های نیمه باز در ذهن است.

اگر قرار است کار کوچکی را انجام دهید همین الان انجامش دهید … اگر قرار است امروز به کسی زنگ بزنید. نگذارید برای بعدا، همین الان پرونده‌اش را ببندید.

یا مهم‌تر اینکه اگر می‌دانید کار تقریبا کم اهمیت و غیر‌ضروری‌ای را فرصت ندارید در حال حاضر تمام کنید، بهتره اصلا شروعش نکنید …

یکی از مهم ترین اشتباهاتی که  افراد و مخصوصا کارمندان در محل کار انجام می‌دهند در بررسی ایمیل‌ها و پیام‌ها است.

اگر ایمیلی را باز کردید همانجا جواب بدهید. اگر می‌دانید در شرایطی نیستید که اقدامی انجام دهید هرگز ایمیل را باز نکنید و پیامی را چک نکنید … در صورتی که اشتباه کلاسیک اکثریت مردم این است که کل پیام‌ها را ابتدا می‌خوانند و بعد دوباره برمیگردند و برخی را جواب می‌دهند و یا اقدام لازم را برایش انجام می‌دهند و بقیه به صورت پرونده‌های نیمه باز در ناخداگاه روی هم جمع می‌شوند.

یا اگر به عنوان مثال می خواهید کاری را انجام دهید و هنوز ایده ای برای تمام کردنش ندارید. قسمتی از کار را شروع کنید و بگذارید نیمه تمام بماند. در این حالت مدام ایده‌هایی برای بهبود کار یا نحوه جلو بردن کار به ذهنتان خواهد آمد و ذهنتان به یک اسفنج جذب ناخداگاه ایده و اطلاعات تبدیل خواهد شد.

اثر زیگارنیک یکی از قوی ترین تکنیک‌هایی است که در حوزه بازاریابی عصبی و حتی آموزش حرفه‌ای استفاده می‌شود … 

اثر زیگارنیک بسیار فراتر و قوی‌تر از صرفا تحریک کنجکاوی است.

معمولا عده بسیارررر کمی وقتی خواندن یک کتاب را شروع می کنند آن را به پایان می‌رسانند و آن عده‌ای که به پایان می رسانند معمولا بعد از مدتی کل مطالبی که یادگرفته‌اند را فراموش می‌کند.

در هنگام نوشتن “کتاب پایان افسانه کالری‌ها” یکی از مهم‌ترین اهداف این بود خواننده کتاب را بسیار سریع تا به انتها بخواند و خواندن کتاب را به بعد موکول نکند و دوم اینکه اصولش را هرگز فراموش نکند و بتواند همیشه در زندگی به کار بگیرد. به همین دلیل در نگارش کتاب از بیش از ۲۰ اصل روانشناسی بسیار قوی و حرفه‌ای در نحوه نگارش کتاب استفاده شد تا ساده روان و اثر گذار بتوان محتوای علمی تغذیه‌ای را به مخاطب منتقل کرد. نتایجی که از باز خورد‌های خوانندگان کتاب داشتیم نشان می دهد بسیاری از خوانندگان در همان یکی دو روز اول کتاب را تا صفحه آخر مطالعه کرده‌اند و حتی بسیاری از خوانندگان کتاب را دو یا سه بار مطالعه کرده بودند. یکی از آن اصول همین اثر زیگارنیک بود که بارها و بارها در سطوح متفاوت در کتاب استفاده شده. 

ساده ترین نوع کاربردش در آموزش حرفه ای می تواند اینگونه باشد که به مخاطب بگوییم که در ادامه‌ی کتاب پنج ۵ روشی که برای چاق کردن حیوانات استفاده می شود و افراد چاق هم این اشتباهات را نکرار می کنند را بررسی خواهیم کرد و در ادامه فقط ۴ اصل را بگوییم و یکی  را فراموش کنیم.با اینکه اطلاعات نیمه تمام می مانند،‌ اما کیفیت جذب اطلاعاتی که به مخاطب عرضه می‌کنیم بسیار بیشتر می‌شود و عمیق‌تر در ذهن نقش می‌بندد. اینگونه تا مدت ها مطلب در ذهن نا خداگاه مخاطب مرور می شود و بسیار عمیق تر می ماند …

شاید مهم ترین کار هر روزتان باید این باشد که کارهای نیمه تمام را تعیین تکلیف کنید … 

شخصا تکنیکی که امتحان کردم در زندگی و عالی جواب میدهد و هر روز استفاده می کنم به این صورت است که نیم ساعت در آخر هر روز را صرفا به مرور روز و لیست کردن کارهای نیمه تمام می پردازم .
نوشتن کارها یکی از بهترین روش ها است که نخواهید مسائل را در ذهن معلق نگه دارید … اگر قرار است شنبه پیش دکتر رژیم بروید توی ذهن نگه ندارید و یکجا یادداشت کنید.

در کتاب «چگونه مانند لئوناردو داوینچی فکر کنیم» یکی از اساسیترین نکاتی که در مورد خصوصیات افراد نابغه  آماده است، این است که افراد نابغه می‌توانند تعداد زیادی پرونده را در ذهنشان باز نگه دارند بدون اینکه اختلالی در تمرکز روزانه‌شان ایجاد کند. که احتمالا در مقاله‌‌های بعد به این نکته بیشتر خواهیم پرداخت.

خوشحال می‌شویم نظراتتان را در مورد مقالات سایت در کامنت‌ها بنویسید.

منبع: عانگع اصلانیان – مدرسه فیتنس